تولید داروهای گران خارجی در کشور/ نگرانی از خروج نیمی از نخبگان از کشور

به گزارش روابط عمومی سازمان تدارکات پزشکی به نقل از خبرگذاری فارس، رضا ملک‌زاده ظهر امروز از رونمایی موسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران که به اختصار «نیماد» خوانده می‌شود خبر داد.

وی با بیان اینکه این موسسه با بودجه 30 میلیارد تومانی راه‌اندازی شده است، گفت: به محققان اعلام کرده‌ایم که طرح‌های بزرگ خود را که در جهت ارتقا سلامت و نوآوری و فناوری است به این موسسه ارائه کنند تا از حمایت‌های مالی بهره‌مند شوند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به اینکه نیماد دارای 7 کمیته تحقیقاتی است، گفت: کمیته بیماری‌های غیرواگیر، کمیته کشف و ارزیابی دارو، کمیته فناوری و نوآوری علوم پزشکی، کمیته علوم اعصاب، کمیته خون‌شناسی و سرطان، کمیته بیماری‌های واگیر و اختلالات و کمیته آسیب‌شناسی ژنتیک و سلول‌های بنیادین از جمله این کمیته‌ها هستند که محققین می‌توانند تحقیقات مرتبط با این حوزه‌ها را برای ما ارسال کنند.

وی به حضور 100 داور برای بررسی آثار رسیده اشاره کرد و گفت: تقریباً هر کمیته ما از 10 نفر داور تشکیل شده است که تمام بررسی‌ها به صورت مجازی انجام می‌شود و این موجب شده تا نیماد یک موسسه بسیار کوچک باشد.

ملک‌زاده همچنین با انتقاد از عدم تخصیص درآمد ناخالص ملی به حوزه تحقیق و پژوهش گفت:‌ طبق برنامه پنجم توسعه قرار بود که دولت 3 درصد از تولید ناخالص ملی را به امر پژوهش اختصاص دهد اما آنچه که روی کاغذ اختصاص یافت فقط 4 دهم درصد بود و آن چیزی که محقق شد تنها 3 دهم درصد بود.

وی با بیان اینکه تلاش شده است تا در سال 2014 بودجه تحقیقاتی کشور 2 برابر شود، گفت: ما دانشگاه‌ها را تشویق کردیم تا یک تا 3 درصد بودجه خود را صرفه‌جویی کرده و آن را در موضوع تحقیق و پژوهش سرمایه‌گذرای کنند که این امر در 10 دانشگاه بزرگ کشور محقق شده است.

*70 درصد تحقیقات علوم پزشکی در حوزه پیشگیری

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان اینکه تحقیقات برای تولید یک محصول جدید بودجه هنگفت می‌خواهد، گفت: به طور مثال وقتی که ما می‌خواهیم یک مولکول کشف کنیم میانگین یک میلیارد دلار باید هزینه کنیم.

وی افزود: بنابراین تحقیقات ما بیشتر از آنکه در حوزه کشف و نوآوری باشد و به تولید محصول بینجامد در حوزه پیشگیری صورت می‌گیرد.

ملک‌زاده به تحقیقات انجام شده اشاره کرد و گفت: به طور مثال تحقیقات زیادی روی نمک و مصرف آن میان مردم و رابطه آن با بیماری‌ها انجام شده است و همچنین تحقیق دیگری نشان می‌دهد که 80 درصد تغذیه مردم ایران برنج و نان است و از لبنیات خیلی کم استفاده می‌شود.

ملک‌زاده همچنین به تولید مقالات اشاره کرد و گفت: گاهی یک محصول از دل 10هزار ایده و مقاله بیرون می‌آید و این امر در تمام دنیا این چنین است بنابراین نتیجه می‌گیریم که تولید مقالات برای کشور مفید خواهد بود. همچنین باید اضافه کنم که 85 درصد مقالات تولید شده در دنیا به محصول نمی‌انجامد و 15 درصد مقالات است که به تولید محصول می‌رسد.

*فرار نیمی از نخبگان از کشور

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت به فرار مغزها از کشور اشاره کرد و گفت: بخش عمده‌ای از مهاجرت مغزها مربوط می‌شود به این موضوع که آنها نسبت به آینده خود احساس بهتری داشته باشند و زیرساخت‌ها را برای استفاده از توانایی‌های خود فراهم ببینند.

وی با اشاره به این موضوع که بسیاری از این افراد قصد مهاجرت ندارند  اما شرایط کشور آنها را مجبور به مهاجرت می‌کند، گفت: ایران بالاترین تعداد دانشجویان PHD نسبت به جمعیت  را در دنیا دارد و اکنون 56 هزار نفر در این مقطع مشغول تحصیل هستند که 6 هزار نفر آنها در علوم پزشکی تحصیل می‌کنند.

ملک‌زاده با بیان اینکه مهاجرت در تمام دنیا و کشور‌ها رخ می‌دهد، گفت: یکی از برنامه‌های ما برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان تأسیس در شرکت‌های دانش‌بنیان است چرا که ما نمی‌توانیم همه نخبگان را در دانشگاه‌ها بکارگیری کنیم همچنین تاسیس نیماد با هدف جلوگیری از مهاجرت نخبه‌ها صورت گرفته است.

وی ادامه داد: ما در نیماد از طرح‌هایی حمایت می‌کنیم که بزرگ‌ و چند ساله هستند و مجموعه‌ای از محققان روی آن کار می‌کنند بنابر این تصور می‌کنیم اینگونه فعالیت مانع مهاجرت نخبگان شود.

ملک‌زاده خاطر نشان کرد: همچنین برنامه پزشک دانشمند از امسال شروع شده و همچنین 13 نفر از نخبگان کشور علاوه گرفتن تخصص پزشکی در مقطع PHD نیز تحصیل می‌کنند تا به عنوان سرمایه کشور آموزش ببینند.

ملک‌زاده تاکید کرد: طی 2 سال اخیر کشورهای اروپایی و آمریکا محدودیت‌هایی برای پذیرش مهاجر قائل شده‌اند که این امر موجب شده تا مهاجرت نخبگان کمتر شود اما باید گفت تقریباً نیمی از نخبگان کشور قبل از این دو سال از کشور خارج می‌شدند.

وی ابراز تأسف کرد: متاسفانه نیم دیگری که در کشور باقی می‌مانند به دلیل نبود شرایط و زیرساخت‌ها نمی‌توانند پیشرفت کنند و نهایتاً به یک پزشک متخصص تبدیل می‌شوند.

*انتظار تبدیل فوری تحقیق به محصول اشتباه است

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان اینکه متاسفانه در کشور تفکری وجود دارد که فکر می‌کنند یک کار علمی باید به سرعت تبدیل به محصول شود، گفت: این تفکر اشتباه است و در همه کشورهای دنیا نیز 85 درصد تحقیقات به محصول منجر نمی‌شود.

وی خاطر نشان کرد: با این وجود ما تلاش می‌کنیم تا مسئولین در حوزه تحقیق و پژوهش سرمایه گذاری کنند چرا که با این بضاعت و سرمایه‌گذاری اندک فعلی توانسته‌ایم با همت جوانان در تولید مقالات و کیفیت آنها رشد چشمگیری داشته باشیم.

ملک‌زاده تاکید کرد: 500 مرکز تحقیقات علوم پزشکی کشور به همراه 40 پژوهشکده در سال بودجه‌ای معادل 70 میلیون دلار دارند که این رقم در دنیا تنها به 10 محقق برجسته تعلق می‌گیرد.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به وضعیت تولید مقالات در کشور، گفت: 50 درصد مقالات ما بسیار ضعیف، 30 درصد متوسط و تنها 10 درصد آنها برای سلامت و ارتقاء آن مناسب است.

*امیدواریم نیماد طرحی موقتی نباشد

ملک‌زاده در پاسخ به خبرنگار فارس که پرسید آیا نیماد نیز به مانند طرح‌های دیگر موقتی خواهد بود و پس از اتمام دوره وزارت فعلی فراموش می‌شود، گفت: امیدواریم که این طور نباشد.

وی افزود: در سال‌های 70 که وزیر بودم این مرکز را راه‌اندازی کردم اما چند سال بعد دوستان آن را منحل کردند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت ادامه داد: یک مثلی می‌گوید کار خوب را دوباره انجام بدهیم و به همین دلیل ما امروز نیماد را دوباره راه‌اندازی کرده‌ایم و امیدواریم این بار ماندگار باشد.

وی به بودجه 30 میلیارد تومانی این موسسه اشاره کرد و گفت: با این بودجه تنها می‌توان 30 طرح خوب را حمایت کرد اگر چه ما محدودیتی برای اعطاء بودجه نداریم اما طرح‌های متوسط 30 تا 500 میلیون تومان و طرح خیلی خوب تصور می‌کنم یک میلیارد تومان بودجه بگیرد.

ملک‌زاده در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه جای کمیته طب سنتی در میان کمیته‌های نیماد خالی است،‌گفت: من معتقدم نباید چیزی به اسم طب سنتی وجود داشته باشد چون طب یکی است.

وی ادامه داد:‌ اگر موردی از طب سنتی وجود دارد باید با روش‌های علمی سنجیده شود و بعد عنوان طب بگیرد و به عنوان یک روش علمی از آن استفاده شود همانطور که بسیاری از طب امروز همان طب سنتی بوده که علم‌سنجی شده و اجرا می‌شود.

*تولید داروهای گران‌قیمت با هزینه کم در داخل

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در رابطه با طرح‌های این معاونت در حوزه دارو و تجهیزات گفت: طرح‌هایی داشتیم که از گذشته اجرا شده بود که کمتر از 30 درصد آنها به نتیجه رسیده و تعدادی رونمایی شده و تعداد دیگر رونمایی می‌شود.

وی با بیان اینکه داروهای خارجی جدید بسیار گران‌قیمت هستند گفت: برای نمونه داروی هپاتیت C هر قرص آن هزار و 50 دلار قیمت دارد و بسیار گران است بنابراین ما در وزارت بهداشت برنامه داریم تا داروهای خارجی را در داخل کشور به صورت مشابه تولید کنیم و با قیمت پایین آن را عرضه کنیم.

ملک‌زاده با بیان اینکه فهرست این گونه داروها تهیه شده است، گفت: کار برای تولید این داروها در داخل کشور آغاز شده و امیدواریم پس از تولید در لیست بیمه قرار گرفته و هموطنان بتوانند از آنها با قیمت کم استفاده کنند.

ملک‌زاده قیمت دارو در ایران را ارزان‌تر از سایر نقاط جهان دانست و گفت: این موضوع سبب شده تا ایرانیان مقیم خارج نیز داروهای خود را از داخل ایران تهیه کنند.

*پیشگیری جای درمان را می‌گیرد

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان اینکه 85 درصد علل مرگ و ناتوانی‌ها ناشی از بیماری‌های مزمن است، گفت: این بیماری‌ها متأسفانه بعد از کنترل بیماری‌های عفونی گسترش پیدا کردند و به سرعت در جامعه رخنه کردند.

وی ادامه داد:‌ به همین منظور مطالعه هم‌گروهی ایرانیان در دست اجراست که در آن 10 هزار نفر از افراد بالای 35 سال را تحت مطالعه قرار می‌دهیم تا ببینیم علت بیمار شدن آنها چه موضوعی است.

ملک‌زاده خاطر نشان کرد: در این مطالعه نوع تغذیه، فشار خون و سایر موارد مانند محیط و اجتماع را بررسی می‌کنیم تا ببینیم کدام یک از این عوامل در بیمار شدن این افراد سالم موثر هستند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت خاطر نشان کرد: در گذشته پزشکان را طوری تربیت می‌کردیم که بعد از ابتلا درمان کنند اما اکنون می‌توان 15 تا 20 سال قبل از ابتلا عامل بیماری را شناسایی و آن را از بین برد.

وی تاکید کرد: 80 درصد افراد در معرض بیماری‌های مزمن را قبل از اینکه به بیماری مبتلا شوند می توان 10 سال بیشتر زنده نگه داشت.

ملک‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود سن امید به زندگی در مردان را 76 و در زنان را 79 سال عنوان کرد و گفت: اکنون نظام ثبت 37 بیماری مهم به همراه نظام ثبت سرطان راه‌اندازی شده و اطلاعات مربوط به بیماری و بیماران ذخیره می‌شوند.

وی همچنین از تاسیس 10 آزمایشگاه جامع تحقیقاتی در کشور خبر داد و گفت: پیش‌تر آزمایشگاه‌های اهواز و شیراز افتتاح شد و امروز صبح نیز آزمایشگاه جامع تحقیقاتی دانشگاه تهران به بهره‌برداری رسید.