ضرورت حمایت‌های همه جانبه از بیماران دیالیزی؛ کمبود یک هزار دستگاه دیالیز در کشور

به گزارش روابط عمومی سازمان تدارکات پزشکی، یکی از مهم‌ترین بیماری‌های کلیوی، نارسایی کلیه است. این بیماری اغلب بی‌سروصدا بروز کرده و به آرامی پیشرفت می‌کند و زمانی بیمار دچار علائم آن می‌شود که دیگر کار از کار گذشته و عملکرد کلیه‌ها تا حد زیادی مختل شده است. این نارسایی به دو نوع مزمن و حاد تقسیم می‌شود. اگر کلیه‌ها به صورت ناگهانی از کار بیفتند، مثلا فردی بر اثر تصادف یا حادثه، خون زیادی از دست بدهد، به نارسایی حاد مبتلا می‌شود، اما اگر عملکرد طبیعی کلیه‌ها بتدریج با اشکال مواجه ‌شود، نارسایی مزمن ایجاد می‌شود.
کلیه ها مسئول فیلتر کردن و در واقع تصفیه کردن مواد زائد از خون هستند. دیالیز عملیاتی است که جایگزینی برای بسیاری از وظایف و مسئولیت های طبیعی کلیه ها محسوب می شود.دیالیز به افراد این امکان را می دهد، با اینکه دیگر کلیه هایشان به خوبی کار نمی کند، بتوانند زندگی خوب و مفیدی را بگذرانند.دیالیز به دو نوع  “همو دیالیز″ و “دیالیز پریتونیل” دسته بندی می شود. در همودیالیز برای خارج کردن مواد زائد و آب اضافی از بدن از یک نوع فیلتر خاص استفاده می کنند. در دیالیز پریتونیل از مایعی که با یک لوله پلاستیکی در حفره شکم بیمار قرار داده می شود، مواد زائد و آب اضافی از بدن خارج می شود.درمان همودیالیز در واحد همودیالیز صورت می گیرد. واحد همودیالیز یک ساختمان خاص بوده که با دستگاه هایی تجهیز شده که در آن درمان دیالیز را انجام می دهند. این واحد همچنین مکانی است که بیماران می توانند برای رژیم غذایی یا نیازهای اجتماعی خود مشاوره بگیرند.

انجام سالانه ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار جلسه دیالیز در سراسر کشور
بر اساس آمارهای وزارت بهداشت، هم اکنون حدود ۲۴ هزار بیمار دیالیزی در کشور از خدمات درمانی بهره مند می شوند که هشت هزار نفر از این بیماران در تهران زندگی می کنند.به عبارت دیگر می توان گفت که سالانه سه میلیون و ۶۰۰ هزار جلسه درمان دیالیز در کشور انجام می شود که حدود یک میلیون جلسه آن در مراکز دیالیز تهران صورت می گیرد.
اگرچه بیماران مقیم تهران، دسترسی آسانتری به خدمات دیالیز دارند، اما هنوز در بسیاری از شهرهای کوچک با کمبود تخت دیالیز مواجه هستیم و به همین دلیل در بسیاری از موارد، بیماران دیالیزی مجبورند برای ادامه فرآیند درمان به شهرهای بزرگ مراجعه کنند.
کمبود وسایل و تجهیزات دیالیز در نقاط مختلف کشور، یکی از عمده مشکلات بیماران کلیوی است؛ به گونه ای که در حال حاضر با کمبود یک هزار دستگاه دیالیز مواجه هستیم و به دلیل همین کمبود، حتی گاهی برخی بیماران، به‌جای سه مرتبه، تنها یک یا دو بار در هفته دیالیز می‌شوند.

هزینه۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومانی برای خرید داروی بیماران دیالیزی
هزینه هر جلسه دیالیز در مراکز خصوصی حدود ۲۴۷ هزار تومان و در مراکز دولتی هم حدود ۱۹۰ هزار تومان است. با وجود آنکه دولت عمده هزینه های دیالیز این بیماران را پرداخت می کند، اما به دلیل ضعف پوشش های بیمه ای، بعضی از بیماران هر بار بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان هم بابت خرید داروهای خود پرداخت می کنند.جمعیت هلال احمر به عنوان بزرگترین جمعیت مردم نهاد و بشر دوست کشور برای حل مشکل درمان بیماران دیالیزی در شهرستان ها اقدام به افتتاح نخستین مرکز تخصصی همودیالیز در شهرستان شاهرود کرد تا بیماران برای ادامه روند درمان خود از شهرهای کوچک به تهران و یا شهرهای بزرگ مراجعه نکنند.

افزایش تعداد بیماران دیالیزی و کمبود تخت‌های دیالیز
دکتر سید امیر محسن ضیائی، رئیس جمعیت هلال احمر در باره تعداد بیماران دیالیزی در کشور گفت: در حال حاضر ۲۳ هزار و ۸۰۰ دیالیزی در کشور وجود دارد و علاوه بر انجام سالانه ۳ هزار پیوند کلیه در کشور، هرساله ۴ هزار بیمار به تعداد بیماران دیالیزی کشور اضافه می شود.
وی به کمبود یک هزار دستگاه دیالیز در کشور اشاره کرد وادامه داد: مرکز همودیالیز شاهرود دارای پیشرفته ترین دستگاه های دیالیز است علاوه بر آن جمعیت هلال احمر در ساخت فیلترها و تولید مایع دیالیز فعالیت می کند و به نوعی زنجیره ورود و تولید آن را در اختیار دارد.
به گفته رئیس جمعیت هلال احمر مرکز همودیالیز رضویان شاهرود نخستین مرکز در کشور نخواهد بود و جمعیت هلال احمر راه اندازی مراکزی همانند این مرکز را در دستور کار خود دارد.

ارائه خدمات رایگان دیالیز در مرکز تخصصی همودیالیز رضویان
حسن محمدی، معاون بهداشت درمان و توانبخشی جمعیت هلال احمر استان سمنان نیز در خصوص علت راه اندازی مرکز تخصصی همودیالیز شهرستان شاهرود، افزود: وجود ۱۴۰ بیمار دیالیزی در شهرستان شاهرود و تنها ۱۷ تخت دیالیز در این شهرستان  باعث می شد تا بیماران دیالیزی به جای ۲ نوبت در هفته ۲ بار دیالیز شوند ؛ از طرفی تنه مرکز دیالیز شهرستان شاهرود به دلیل کثرت بیماران به صورت ۳ شیفت کار می کرد که ای موضوع موجب می شد خدمات دیالیز به صورت کامل به بیماران ارائه نشود.البته با راه اندازی مرکز همودیالیز علاوه بر ارائه خدمات دیالیز، خدمات مشاوره تغذیه، مشاوره روانشناسی و اعطای بسته های حمایتی با مشارکت سازمان داوطلبان به بیماران دیالیزی نیازمند نیز ارائه می شود.وی تصریح کرد: مرکز تخصصی همودیالیز رضویان شاهرود با ۱۵ پرسنل شامل پزشک متخصص داخلی و پرستار، کادر درمانی این مرکز را تشکیل می دهند، به علاوه با توجه به شرایط خاص بیماران دیالیزی یک دستگاه آمبولانس مجهز به ICU در صورت نیاز بیماران را به مراکز درمانی و بیمارستان ها منتقل می کند.به گفته معاون بهداشت، درمان و توانبخشی جمعیت هلال احمر استان سمنان ارائه خدمات در این مرکز به صورت رایگان صورت میگیرد و این مرکز از ساعت ۷:۳۰ تا ۱۹:۳۰ به صورت مستمر به بیماران دیالیزی خدمات ارائه می دهد.

پرستاران به خوبی به وضعیت بیماران رسیدگی می کنند
محمد علی بیمار ۶۵ ساله ای که مدت ۵ سال است زندگی را با انجام دیالیز به صورت ۲ بار در هفته سپری می کند، و برای نخستین بار به منظور انجام دیالیز به مرکز تخصصی همودیالیز رضویان مراجعه کرد، در خصوص امکانات این مرکز گفت: این مرکز در مقایسه با بیمارستانی که پیش از این در آن دیالیز می شدم بسیار پیشرفته و مجهز است و پرستاران به خوبی به وضعیت بیماران رسیدگی می کنند.مریم بیمار حدودا ۴۰ ساله دیالیزی است که حدود یک سال است به دلیل نارسایی کلیه، دیالیز را آغاز کرده است نیزدر باره ارائه خدمات در مرکز همودیالیز رضویان، افزود: نورپردازی و دکوراسیون این مرکز احساس خوبی در وجودم ایجاد کرد، چرا که احساس کردم مرکز تخصصی با امکانات پیشرفته می تواند در روند ارائه خدمات موفق تر از بیمارستانی که در گذشته در آن دیالیز می شدم، باشد.

انجام دیالیز پروسه‌ای وقت‌گیر و زمان‌بر استدیگر بیمار دیالیزی که کمتر از یک ماه از نارسایی کلیه و آغاز دیالیز وی می گذرد هم گفت: به دنبال پیوند کلیه هستم، چرا که برایم بسیار سخت و دشوار است که در هفته ۱۲ تا ۱۴ ساعت از وقتم برای انجام دیالیزصرف کنم، امیدوارم هرچه زودتر کلیه برای انجام پیوند پیدا کنم.

رضایت تنها ۲۰ درصد از خانواده بیماران مرگ مغزی برای اهدای عضو، انتظار پیوند کلیه را به صفر می رساندبیماران کلیوی برای پیدا کردن عضو پیوندی هم دچار مشکلات عدیده ای هستند که زندگی را بر آنان دشوار کرده است. بر اساس آمارهای رسمی، هم اکنون ۲۵ هزار بیمار، نیازمند پیوند عضو هستند و متاسفانه به دلیل صف طولانی که وجود دارد، روزانه بین هفت تا ۱۰ بیمار به دلیل پیدا نکردن عضو پیوندی از دنیا می روند؛ اغلب این بیماران در صف مانده، کلیه هایشان را از دست داده و صرفا با کمک دستگاه دیالیز به حیات خ ادامه می دهند.
در حال حاضر تنها کمتر از ۱۰ درصد از اعضای بدن بیماران مرگ مغزی اهدا می شود و هنوز بسیاری از خانواده های دارای بیماران مرگ مغزی راضی به این عمل نیکوکارانه نیستند؛ این در حالی است که بر اساس گفته کارشناسان، اگر تنها ۲۰ درصد خانواده ها راضی به اهدای عضو بیماران مرگ مغزی باشند، هیچ بیمار دیالیزی در صف پیوند عضو منتظر نخواهد ماند.
وظیفه خطیری که بر دوش وزارت بهداشت و همچنین بر دوش سازمان های مردم نهادی چونجمعیت هلال احمر وجود دارد این است که هم برای ترویج سنت حسنه اهدای عضو، فرهنگ سازی گسترده انجام دهند و هم با تجهیز امکانات دیالیز به‌خصوص در شهرهای کوچکتر آلام بیماران دیالیزی را تسکین بخشند.