معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: بیماران نباید بدون مشورت با داروساز یا پزشک معالج خود، اقدام به قطع دارو، تغییر یا کاهش دوز مصرفی، تغییر در تعداد دفعات مصرف دارو، عدم رعایت فاصله زمانی یا تغییر زمان مصرف داروهایشان کنند.
به گزارش روابط عمومی سازمان تدارکات پزشکی به نقل از ایسنا دکتر مهران ولایی گفت: در طی این ماه تغییرات بسیار زیادی در بدن رخ می‌دهد که این امر
می‌تواند وضعیت بیماری و دارو-درمانی افراد را تحت تاثیر قرار دهد.
وی درباره مصرف دارو در بیمارانی که مجاز به روزه‌داری
هستند و در عین حال به طور همزمان به مصرف داروها نیز نیاز دارند، افزود:
راهکارهایی برای این افراد وجود دارد. برای مثال گروه‌هایی مانند زنان باردار
و شیرده، بیماران مبتلا به دیابت، فشارخون، روده تحریک‌پذیر، یبوست، زخم‌های
گوارشی، اختلالات کلیوی و ... باید پیش از اقدام به روزه‌داری، با پزشک معالج خود
درباره اقدام به روزه‌داری و همچنین نحوه مصرف داروها، مشورت کنند.
ولایی با بیان اینکه مصرف کافی آب و مایعات با توجه به نقش
مهم آنها در دفع داروها و متابولیت‌های ناشی از آنها باید مورد توجه قرار
گیرد، اظهار کرد: بر این اساس در فاصله افطار تا سحر باید به میزان کافی آب و
مایعات به افراد و بویژه بیمارانی که دارو مصرف می‌کنند، برسد. این اقدام ضمن
تأمین نیاز بدن روزه‌داران به مایعات، به خصوص در زمانی که ماه مبارک رمضان در فصل
گرما قرار دارد، شرایط لازم را برای دفع مناسب داروها و متابولیت‌های آنها از بدن
فراهم می‌کند.
وی تاکید کرد که در عین حال بیماران نباید بدون مشورت با
داروساز یا پزشک معالج خود، اقدام به قطع دارو، تغییر یا کاهش دوز مصرفی، تغییر در
تعداد دفعات مصرف دارو، عدم رعایت فاصله زمانی یا تغییر زمان مصرف کنند. باید توجه کرد که رعایت نکردن این اصول می‌تواند منجر
به عدم کارآیی دارو، عدم دستیابی به اثرات درمانی، بروز اثرات جانبی و تشدید
بیماری شود.
بیماران دیابتی و روزه‌داری
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره بیمارانی
که انسولین مصرف می‌کنند، گفت: این بیماران پیش از اقدام به روزه‌داری باید با
پزشک معالج خود مشورت کنند. همچنین تمامی مبتلایان به دیابت، نیاز به تنظیم و
کنترل مرتب قند خون بسیار مهم است.
ولایی تاکید کرد: از طرفی بیمار و خانواده فرد مبتلا به
دیابت بایـد در رابطـه بـا خطـرات احتمـالی تهدیدکننده فرد بیمار در ایام روزه‌داری
مورد مشاوره قرار گرفته و همچنین در مورد علائم افزایش و کاهش قند خون، اندازه‌گیری
قند خـون، تنظـیم وعـده‌های غذایی، فعالیت بدنی و مصرف داروها در ماه مبـارک،
آمـوزش لازم را دریافت کنند. به علاوه باید روش درمان و اقدامات لازم در صـورت
بـروز مشـکل به همراه بیمار آموزش داده شود.
وی در ادامه گفت: با توجه به اهمیت زیاد خطر تغییر دوز دارو
در بیماران مبتلا به بیماری انسدادی ریوی (COPD) و صرع در ایام روزه‌داری،
پزشکان و داروسازان باید به بیماران صرعی در رابطه با قطع دارو که منجر به بازگشت
حملات تشنجی می‌شوند، مشاوره دقیق دهند. همچنین باید توصیه‌های لازم به
بیماران مبتلا به آسم که با قطع داروهای استنشاقی و افشانه‌های تنفسی دچار حملات
آسمی می‌شوند، ارائه شود.
ولایی در عین حال ادامه داد: در زمینه داروهای با خاصیت
ادرارآور (مُدِر)، باید جهت جلوگیری از ازدست رفتن آب بدن، با نظر و مشورت پزشک
معالج اقدام به کاهش دوز این داروها در بیماران روزه‌دار شود.
چگونگی درمان عفونت‌ها در روزه‌داران
وی با اشاره به چگونگی درمان عفونت‌ها در ایام ماه رمضان،
گفت: جهت درمان برخی عفونت در فرد روزه‌دار، پزشک معالج می‌تواند اقدام به تجویز
آنتی‌بیوتیک‌هایی کند که به جای چند بار مصرف در طی روز، یک یا دو بار در روز مصرف
شوند. همچنین در زمینه تداخلات دارو با غذا که می‌تواند باعث کاهش، افزایش یا
تاخیر در رسیدن دارو به غلظت مناسب در خون شود، نیز مشورت با پزشک داروساز امری
ضروری و مفید است. البته شدت تداخل و اینکه آیا اثر آن بر جذب دارو مثبت است یا
منفی، به چندین مورد مانند ماهیت فیزیکی و شیمیایی دارو، فرمولاسیون، نوع غذا و
فاصله زمانی بین خوردن غذا و مصرف دارو بستگی دارد. البته دو عامل آخر می‌توانند
طی ماه رمضان که الگو و ترکیب غذاها تغییر می‌کند، اثر افزایش یافته‌ای داشته
باشند.
ولایی در ادامه در خصوص رعایت نکات تغذیه‌ای در ماه مبارک
رمضان، گفت: در این ماه رژیم غذایی باید ساده باشد و تا حد امکان به نسبت قبل از
ماه رمضان، تغییر زیادی نکند. همچنین رژیم غذایی باید طوری تنظیم شود که بر روی
وزن تأثیر زیادی نداشته باشد. از طرفی با توجه به ساعات طولانی ناشتا بودن، باید
غذاهایی نظیر غذاهای حاوی فیبر زیاد که زمان بیشتری برای هضم نیاز دارند، مصرف
کرد. این غذاها شامل غذاهای حاوی سبوس گندم، غلات و حبوبات، سبزی‌ها، مانند
لوبیا سبز، نخود، ذرت، اسفناج، برگ چغندر، میوه‌های با پوست، میوه خشک شده مانند
برگه زردآلو، انجیر، آلو خشک، بادام و... است.
وی افزود: به علاوه غذاهای مصرفی باید با یکدیگر در حالت
تعادل بوده و رژیم غذایی شامل همه گروه‌های غذایی مانند میوه، سبزیجات، گوشت، مرغ،
ماهی، نان، حبوبات و محصولات لبنی باشد. همچنین غذاهای سرخ شده، غذاهای حاوی قند
زیاد، مصرف چای و نوشیدنی‌های حاوی کافئین باید محدود شود.
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ایران همچنین اظهار
کرد: از نظر تغذیه‌ای، روزه بدون سحری توصیه نمی‌شود. در افرادی که بی‌سحری
روزه می‌گیرند، کمبود بیش از حد انرژی باعث می‌شود بدن از منابع چربی برای تامین
انرژی استفاده کند و در اثر سوخت ناقص چربی‌ها، ترکیبات ستونی در بدن ایجاد می‌شود
که منجر به ایجاد بوی بد دهان، سردرد و دردهای عضلانی شده و فرد احساس می‌کند که
سالم نیست.
برای افطار چه بخوریم؟
ولایی افزود: یک روزه‌دار در طول روز با کمبود آب و نمک‌ها
یا الکترولیت و قند مواجه است. بنابراین در هنگام افطار به نحو شایسته‌ای این
کمبودها باید جبران شوند. شروع افطار با مایعات گرمی مانند آب، چای، شیر، سوپ
سبزیجات به همراه چند عدد خرما مناسب است.
وی اظهار کرد: فرد روزه‌دار حداقل نیم ساعت بعد از صرف این وعده‌ها نخوابد. زیرا
این کار باعث فشار به دهانه معده و عدم قرارگیری غذا در انتهای معده برای هضم کامل
می‌شود و منجر به عواقبی مانند رفلاکس، نفخ و سوءهاضمه می‌شود. از طرفی خواب نیز
ناآرام و مختل خواهد بود.
ولایی همچنین گفت: خوردن برخی میوهها نظیر هندوانه، هلو،
خیار، خربزه برای گشودن روزه پس از یک روز طولانی مناسب نیست و باعث تولید مواد
نامناسب در دستگاه گوارشی می‌شود. آب بسیار سرد نیز در این هنگام باعث از بین
رفتن حرارت ذاتی معده شده و آن را ضعیف می‌کند .همچنین مصرف نان، پنیر،
سبزی و مایعات، به همراه خرما بهترین افطار به شمار می‌رود و صرف شام به منظور
جلوگیری از ولع بعد از افطار یک تا دو ساعت بعد توصیه می‌شود